Modus ponens i modus tollens, (łac. „metoda afirmacji” i „metoda zaprzeczania”) w logice propositionalnej, dwa rodzaje wnioskowania, które można wyciągnąć z hipotetycznej propozycji—tj. z propozycji w formie „Jeśli A, to B” (symbolicznie A ⊃ B, w którym ⊃ oznacza ” jeśli . . . wtedy”). Modus ponens odnosi się do wnioskowania postaci A ⊃ B; a, dlatego B. Modus tollens odnosi się do wnioskowania postaci A ⊃ B; ∼B, zatem ∼A (∼ oznacza „nie”)., Przykład modus tollens jest następujący:

Jeśli kąt jest wpisany w półkole, to jest to kąt prosty; kąt ten nie jest kątem prostym; dlatego kąt ten nie jest wpisany w półkole.

dla lokali dwuznakowych (employing, co oznacza „albo . . . lub”), terminy modus tollendo ponens i modus ponendo tollens są używane dla argumentów form a ∨ B; ∼a, zatem B, I A ∨ B; a, zatem ∼B (ważne tylko dla wyłącznej dysjunkcji: „albo A, albo B, ale nie oba”). Reguła Modus ponens jest włączona do praktycznie każdego formalnego systemu logiki.