tomizm

nadejście chrześcijaństwa miało istotne skutki w filozofii, podobnie jak w innych aspektach życia człowieka. Początkowo chrześcijanie byli przeciwni wszelkim twierdzeniom filozoficznym; postrzegali filozofię jako zjawisko zasadniczo pogańskie i nie chcieli pozwolić na właściwe poddanie dogmatu chrześcijańskiego analizie filozoficznej. Prawda chrześcijańska opierała się na objawieniu i nie potrzebowała żadnego świadectwa autentyczności z samego powodu., Później jednak podjęto próby wytworzenia metafizyki specyficznie chrześcijańskiej, aby wymyślić pogląd na wszechświat i miejsce człowieka w nim, który sprawiedliwie odpowiadał chrześcijańskiemu objawieniu, a mimo to opierał się na argumentach, które można oczekiwać, że przekonają zarówno chrześcijan, jak i niechrześcijan. Tomasz z Akwinu był tylko jednym z wielu ważnych myślicieli w średniowieczu, którzy tworzyli filozofie chrześcijańskie; inni-tacy jak filozofowie John Duns Scotus pod koniec XIII wieku i William Ockham w pierwszej połowie XIV wieku-przyjmowali znacznie różne poglądy., Przy wyborze systemu z Akwinu do podsumowania tutaj czynnikiem, który ważył najwięcej, był jego wpływ, szczególnie w czasach powojennych. Akwin nie był jedynym średniowiecznym filozofem wyróżniającym się, ale tomizm jest żywy, tak jak inne średniowieczne systemy nie są.

głównym twierdzeniem tomizmu jest to, że refleksja nad rzeczami codziennymi i światem codziennym ujawnia ją jako wskazującą ponad siebie na Boga jako jego podtrzymującą przyczynę. Zwykłe egzystencje, takie jak ludzie, są w procesie ciągłych zmian., Zmiana nie jest jednak zwykle wynikiem ich własnych wysiłków, a nawet jeśli jest, nie zależy od nich wyłącznie. Żaden przedmiot w znanym świecie nie może w pełni uzasadnić swojej własnej esse (tj. własnego aktu istnienia), ani nie jest całkowicie samowystarczalny; wszyscy są dotknięci z zewnątrz, albo przynajmniej działają w środowisku, które nie jest ich własnym dziełem. Powiedzieć to oznacza powiedzieć, że są one jedno i wszystkie skończone., Chociaż rzeczy skończone mogą być i często są stymulowane do aktywności lub utrzymywane w aktywności przez inne rzeczy skończone, nie wynika to z tego, że mogą istnieć rzeczy skończone i nic innego. Przeciwnie, to, co skończone, koniecznie wskazuje poza siebie, na to, co nieskończone. System ograniczonych istot, z których każda jest zależna od czegoś innego tego samego rodzaju, domaga się dla swego dopełnienia istnienia nieograniczonej istoty, która jest źródłem zmian w innych rzeczach, ale sama nie podlega zmianom., Taka istota nie byłaby przyczyną jak każda inna, ale pierwszą lub ostateczną przyczyną; byłaby bezwarunkowym warunkiem istnienia wszystkich innych rzeczy. Akwinu wierzył, że ludzki rozum może wytworzyć ostateczne dowody istnienia nieskończonej lub doskonałej istoty i nie wahał się utożsamiać tej istoty z chrześcijańskim Bogiem. Ponieważ jednak ruch jego myśli był od skończonego do nieskończonego, twierdził, że posiada tylko tyle filozoficznej wiedzy o Stwórcy, ile można było uzyskać z badania jego stworzenia., Pozytywna wiedza o boskiej naturze nie była dostępna; oprócz objawienia, można było tylko powiedzieć, czym Bóg nie jest, lub wyobrazić sobie jego atrybuty przez niedoskonałą metodę analogii.

z Akwinu wypracował swoje idee w czasie, gdy filozofia Arystotelesa ponownie stawała się znana w Europie Zachodniej po okresie w dużej mierze zapomnianym, a wiele jego szczegółowych teorii wykazuje wpływ Arystotelesa. Zakładał ogólną prawdziwość Arystotelesowskiego obrazu świata przyrody i ogólną poprawność Arystotelesowskiego sposobu interpretacji zjawisk naturalnych., Przejął także wiele idei Arystotelesa w dziedzinie etyki i Polityki. Tym ostatnim nadał jednak wyraźnie odmienny zwrot, czyniąc ostateczny kres istotom ludzkim nie filozoficzną kontemplację czy praktykowanie cnoty w sferze politycznej, ale osiągnięcie beatyfikacyjnej wizji Boga; to raczej chrześcijańskie niż greckie idee ukształtowały ostatecznie jego pogląd na „summum bonum” (największe dobro)., Podobnie, jego słynne dowody na istnienie Boga (pięć dróg) przebiegały na tle, który jest oczywiście Arystotelesowski, ale który nie musi być zakładany, aby ich Centralna myśl miała Ważność. Tomizm można z pewnością dostrzec i historycznie należy go postrzegać jako system Arystotelesa zaadaptowany do celów chrześcijańskich. Należy jednak podkreślić, że adaptacja zaowocowała czymś nowym, charakterystycznym spojrzeniem na świat, który wciąż ma swoich zwolenników i wciąż budzi szacunek filozofów.