Jakub, Hebrajski Yaʿaqov, Arabski Yaʿqūb, zwany także Izraelem, Hebrajski Yisraʾel, Arabski Isrāʾīl – patriarcha Hebrajski, który był wnukiem Abrahama, synem Izaaka i Rebeki, oraz tradycyjnym przodkiem ludu Izraela. Opowieści o Jakubie w Biblii zaczynają się od 1 Księgi Mojżeszowej 25:19.

według Starego Testamentu Jakub był młodszym bratem bliźniakiem Ezawa, który był przodkiem Edomu i Edomitów. Obaj są przedstawicielami dwóch różnych klas porządku społecznego, Jakub był pastorem, a Ezaw wędrownym myśliwym., Podczas ciąży Rebeka została poinformowana przez Boga, że urodzi bliźniaki; każdy z nich znajdzie wielki naród, a Ezaw, starszy, będzie służył swemu młodszemu bratu. Jak się okazało, Jakubowi, za pomocą skomplikowanego podwójnego oszustwa, udało się uzyskać od ojca pierworodztwo starszego brata. Jakub uciekł przed gniewem brata i schronił się u aramejskiego plemienia swoich przodków w Haran w Mezopotamii.,

podczas swojej podróży Jakub otrzymał specjalne objawienie od Boga; Bóg obiecał Jakubowi ziemie i liczne potomstwo, które okaże się błogosławieństwem całej Ziemi. Jakub nazwał miejsce, w którym otrzymał swoją wizję Bethel („dom Boży”). Po przybyciu do domu swojego wuja Labana w Haran, Jacob zakochał się w swojej kuzynce Rachel. Pracował dla jej ojca, Labana, przez siedem lat, aby uzyskać rękę Rachel w małżeństwie, ale potem Laban zastąpił swoją starszą córkę, Leah, na ceremonii ślubnej Rachel., W ten sposób Jakub, nieświadomie żonaty z Leą, zmuszony był służyć Labanowi przez kolejne siedem lat, aby mógł wziąć za żonę swoją ukochaną Rachelę. Jakub służył Labanowi przez kolejne sześć lat, podczas których zgromadził dużą ilość majątku; następnie wyruszył z żonami i dziećmi, aby powrócić do Palestyny. Po drodze Jakub zmagał się z tajemniczym nieznajomym, boską istotą, która zmieniła imię Jakuba na Izrael. Jakub spotkał się i pojednał się z Ezawem i osiadł w Kanaanie.

Jakub miał 13 dzieci, z których 10 było założycielami plemion Izraela., Lea urodziła mu swoją jedyną córkę, Dinę i sześciu synów-Rubena, Symeona, Lewiego (który nie znalazł plemienia, ale był przodkiem Lewitów), Judę (z którego pochodziło plemię i Monarchia Dawidowa), Issachara i Zabulona. Służąca Lei, Zilfa, urodziła mu Gada i Aszera, a służąca Racheli, Bilha, urodziła mu dana i Neftalego. Synami Racheli byli Beniamin i Józef (który nie założył plemienia, ale którego synowie założyli plemiona Manassesa i Efraima).

historia późniejszych lat Jakuba właściwie należy do historii Józefa (Q. V.). Pod koniec jego życia, głód skłonił Jakuba i jego synów do migracji do Egiptu, gdzie został ponownie połączony ze swoim synem Józefem, który zniknął kilka lat wcześniej. Izrael zmarł w Egipcie w wieku 147 lat i został pochowany w Kanaanie w Hebronie.

opowieści o narodzinach Jakuba i nabyciu przez niego pierworodztwa (Księga Rodzaju 25:19-34; 27) zawierają mało zawoalowaną apologię na temat relacji między Edomem (Ezawem) a Izraelem w czasach Dawidowych., Edom, starszy naród, został poddany Izraelowi przez Dawida (2 Samuela 8: 8 n. e.). Historie Jakuba zakładają i podkreślają, że wszystkie rzeczy dzieją się według boskiego zamysłu. Boski cel ma nadrzędne znaczenie; Bożą wolą jest, aby Ezaw (Edom) żył na pustyni i podlegał Izraelowi.