w połowie XIX wieku marynarki Brytyjskie i francuskie opracowały pancerne okręty wojenne o napędzie parowym, jako odpowiedź na rosnące użycie pocisków wybuchowych, które mogły przepalić się przez statki o drewnianym kadłubie. Oprócz okrętów wojennych odzianych w cienką skórę z żelaza, opracowano ciężko opancerzone baterie pływające.

wraz z wybuchem amerykańskiej wojny secesyjnej, marynarki Unii i Konfederacji pospieszyły do budowy okrętów żelaznych, aby przeciwstawić się sobie.,

Konfederaci doposażyli zatopiony kadłub zatopionego okrętu Unii w żelazny pancerz o grubości czterech cali, zmieniając go w Przyczółkową, nisko pływającą twierdzę CSS Virginia.

aby przeciwstawić się Wirginii, Unia zbudowała USS Monitor, innowacyjny, choć dziwnie wyglądający okręt z płytkim zanurzeniem i centralną obrotową wieżą działową.

9 marca 1862 roku, dzień po zatopieniu przez „Virginię” dwóch okrętów Unii, pancerniki spotkały się w bitwie po raz pierwszy w Hampton Roads w Wirginii.,

obaj walczyli do remisu, odbijając od siebie setki strzałów w ciągu godzinnej bitwy.

Virginia została później zniszczona, aby nie dostać się w ręce Unii, a Monitor zatonął w sztormie u wybrzeży Karoliny Północnej. Unia przystąpiła do budowy kolejnych 50 pancerników typu Monitor, które były nieocenione do walki na rzekach i na morzu.

pod koniec wojny dobiegła końca era wojen morskich pomiędzy drewnianymi okrętami.