Reklama

Bastet ma podwójny aspekt wychowania matki i przerażającego mściciela., Jest to aspekt demoniczny, który pojawia się głównie w tekstach trumny i Księdze Umarłych oraz w zaklęciach medycznych. Mówiono, że „rzeźni Bastet” wyrządzają ludzkości zarazę i inne katastrofy. Jeden z zaklęć radzi udawać „syna Basteta”, aby uniknąć złapania plagi. (115)

mimo że była wielce czczona, obawiała się tak samo jak dwa jej tytuły: Pani strachu i Pani rzezi. Jest związana zarówno z Mau, boskim kotem, który jest aspektem Ra, jak i z mafdet, boginią sprawiedliwości i pierwszym Koci bóstwem w historii Egiptu. Zarówno Bastet, jak i Sekhmet przybrali wczesne formy jako Koci obrońcy niewinnych, Mściciele pokrzywdzonych, z Mafdet. To skojarzenie było kontynuowane w przedstawieniach syna Basteta, Maahesa, obrońcy niewinnych, który jest przedstawiony jako człowiek z głową lwa niosący długi nóż lub jako lew.,w przeciwieństwie do Mau, Bastet nie jest w stanie pokonać przeciwnika Ra, Apophisa, odcinając mu głowę nożem w łapie. Z czasem, gdy Bastet stała się bardziej rodzinną towarzyszką, straciła wszelkie ślady swojej lwicej postaci i była regularnie przedstawiana jako kot domowy lub kobieta z głową kota, często trzymająca sistrum. Czasami jest renderowana w sztuce z miotem kociąt u stóp, ale jej najpopularniejszym przedstawieniem jest siedzący kot patrzący przed siebie.

rola w religii & ikonografia

Bastet pojawia się na początku III tysiąclecia p. n. e.jako mściwa lwica w Dolnym Egipcie. W czasach piramidy (ok.2400-2300 p. n. e.) była związana z królem Egiptu jako jego opiekunka w młodości i protektorka, gdy dorastał. W późniejszych tekstach trumny (ok ., 2134-2040 p. n. e.) zachowuje tę rolę, ale jest również postrzegana jako obrończyni zmarłych. Uczony Richard H. Wilkinson komentuje to:

w swojej najwcześniejszej znanej formie, przedstawionej na kamiennych naczyniach z II dynastii, Bastet była przedstawiana jako kobieta z głową lwicy bez mężczyzny. Ikonografia bogini zmieniła się jednak, być może, gdy jej natura zaczęła być postrzegana jako łagodniejsza niż u innych bóstw lwicy., (178)

jej centrum kultowe w Bubastis w Dolnym Egipcie stało się jednym z najbogatszych i najbardziej luksusowych miast w Egipcie, ponieważ ludzie z całego kraju podróżowali tam, aby oddać cześć bogini i mieć ciała swoich martwych kotów w mieście. W sztuce egipskiej jej ikonografia zapożyczyła się od wcześniejszej bogini Mafdet, a także od Hathor, bogini związanej z Sekhmetem, która również była blisko związana z Bastet., Pojawienie się sistrum w dłoni Basteta w niektórych posągach jest wyraźnym łącznikiem z Hathorem, który tradycyjnie widziany jest z instrumentem. Hathor jest inną boginią, która przeszła dramatyczną przemianę z krwiożerczego niszczyciela w łagodnego przyjaciela ludzkości, ponieważ pierwotnie była bóstwem lwicy Sekhmet, którego Ra wysłał na ziemię, aby zniszczyć ludzi za ich grzechy. W przypadku Bastet, choć stała się łagodniejsza, była nie mniej niebezpieczna dla tych, którzy łamali prawo lub maltretowali innych.,

the tale of setna & taboubu

The Tale of setna and taboubu (część dzieła znana jako pierwsza setna lub setna i) jest środkową częścią dzieła literatury egipskiej skomponowanej w historii rzymskiego Egiptu i obecnie przechowywanej przez Muzeum Kairskie w Egipcie., Głównym bohaterem opowieści Setna jest książę Setna Khaemwas, który opiera się na faktycznym księciu i Arcykapłanie Ptah Khaemweset (ok. 1281 – ok. 1225 pne), syn Ramzesa II. Khaemweset, znany jako „pierwszy egiptolog”, był znany ze swoich prac renowacyjnych i konserwatorskich zabytków starożytnego Egiptu i, w czasach dynastii ptolemejskiej, był wielce czczony jako mędrzec i magik., Chociaż historia może być interpretowana na wiele różnych sposobów, Geraldine Pinch twierdzi, że ta część opowieści może być najwyraźniej rozumiana jako ilustracja tego, jak Bastet karze przestępców.

w tej opowieści młody książę Setna kradnie książkę z grobowca, nawet po tym, jak mieszkańcy grobowca błagają go, aby tego nie robił. Wkrótce potem jest w Memfis, w pobliżu świątyni Ptah, kiedy widzi piękną kobietę w towarzystwie jej sług i pożądliwości za nią. Pyta o nią i dowiaduje się, że nazywa się Taboubu, córka kapłana Bastet., Nigdy nie widział żadnej piękniejszej kobiety w swoim życiu i wysyła jej list z prośbą, aby przyszła do jego łóżka po dziesięć sztuk złota, ale ona zwraca kontr-ofertę, mówiąc mu, aby spotkał się z nią w świątyni Bastet w Sakkarze, gdzie mieszka, a on będzie miał wszystko, czego pragnie.

Setna podróżuje do swojej willi, gdzie jest chętny, aby dostać się do biznesu pod ręką, ale Taboubu ma pewne warunki. Najpierw mówi mu, że musi przekazać jej cały swój majątek i dobytek. Jest tak pochłonięty pożądaniem, że zgadza się na to i rusza, aby ją objąć. Powstrzymuje go jednak i mówi mu, że jego dzieci muszą zostać wysłane, a także musi podpisać dokumenty, które się na to zgadzają, aby nie było problemów z prawnym przeniesieniem. Setna zgadza się na to i posyła po swoje dzieci., Podczas podpisywania dokumentów Taboubu znika w innym pokoju i wraca ubrany w lnianą sukienkę tak, że widzi przez nią „każdą część jej ciała”, a jego pragnienie jej staje się niemal niekontrolowane. Z podpisanymi dokumentami znów idzie w jej stronę, ale nie, ona ma trzecie żądanie: jego dzieci muszą zostać zabite, aby nie próbowały odstąpić od umowy i uwikłać ją w długą, ciągłą bitwę sądową. Setna natychmiast się na to zgadza; jego dzieci zostają zamordowane, a ich ciała wyrzucone na ulicę., Setna zdejmuje ubranie, bierze Taboubu i szybko prowadzi ją do sypialni. Kiedy on ją obejmuje, ona nagle krzyczy i znika – podobnie jak pokój i Willa wokół nich – a Setna stoi nagi na ulicy z penisem włożonym do glinianego garnka.

w tym czasie przychodzi Faraon i Książę Setna zostaje całkowicie upokorzony. Faraon informuje go, że jego dzieci nadal żyją i że wszystko, czego doświadczył, było iluzją. Setna rozumie, że został ukarany za swoje wykroczenie w grobowcu i szybko zwraca księgę., Następnie dokonuje restytucji dla mieszkańców grobowca, podróżując do innego miasta i odzyskując pochowane tam mumie, które były częścią rodziny mieszkańca grobowca, aby mogły być połączone w jednym miejscu.

chociaż uczeni nie zgadzają się co do tego, kogo reprezentuje Taboubu, jej ścisły związek z Bastet jako córką jednego z kapłanów bogiń czyni to bóstwo bardzo prawdopodobnym kandydatem. Drapieżny charakter Taboubu, gdy już ustawia się tam, gdzie chce, przypomina kota bawiącego się myszą., Geraldine Pinch stwierdza, że Taboubu jest „manifestacją samej Bastet, odgrywającej swoją tradycyjną rolę karzącej ludzi, którzy obrazili bogów” [117]. W tej historii Bastet przybiera postać pięknej kobiety, aby ukarać złoczyńcę, który naruszył Grobowiec, ale historia ta byłaby również przestrogą dla mężczyzn, którzy postrzegali kobiety tylko jako przedmioty seksualne, ponieważ nigdy nie mogliby wiedzieć, czy rzeczywiście są w obecności bogini i co może się stać, gdyby ją obrazili.,

kult Bastet

bogini czczona była głównie w Bubastis, ale zajmowała stanowisko opiekuńcze w Sakkarze i gdzie indziej. Wilkinson pisze:

popularność bogini rosła z czasem i w okresie późnym i grecko-rzymskim cieszyła się wielkim statusem., Głównym ośrodkiem kultu tego bóstwa było miasto Bubastis-Tell Basta-we wschodniej delcie i chociaż zachowały się tylko zarysy świątyni Bastet, Herodot odwiedził to miejsce w V wieku p. n. e.i chwalił je za jego wspaniałość. Święto Bastet zostało również opisane przez Herodota, który twierdził, że było to najbardziej wyszukane ze wszystkich religijnych świąt Egiptu z tłumami uczestniczącymi w nieskrępowanych tańcach, piciu i biesiadach., (178)

Herodot jest głównym źródłem informacji na temat kultu Bastet i, niestety, nie wdaje się w szczegóły dotyczące jej kultu. Wygląda na to, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety służyli jako jej kler i, podobnie jak inne egipskie bóstwa, jej Świątynia w Bubastis była centralnym punktem miasta świadczącym usługi, począwszy od pomocy medycznej, przez doradztwo, aż po dystrybucję żywności., Herodot opisuje tę świątynię:

za wyjątkiem wejścia, stoi ona na wyspie; dwa oddzielne kanały zbliżają się do niej od Nilu, a po wejściu do świątyni biegną wokół niej po przeciwnych stronach; każdy z nich ma sto stóp szerokości, w cieniu drzew. Świątynia jest w środku miasta, cały obwód, który nakazuje widok w dół do niego; dla miasta poziom został podniesiony, ale świątynia została pozostawiona jak to było z pierwszego, tak, że może być postrzegane z zewnątrz., Wokół niego biegnie kamienny mur, rzeźbiony z postaciami; wewnątrz znajduje się gaj bardzo wysokich drzew rosnących wokół Wielkiej Świątyni, w której znajduje się wizerunek bogini; świątynia jest kwadratem, z każdej strony mierzącym furlong. Droga, wyłożona kamieniem, o długości około trzech furlongów prowadzi do wejścia, biegnącego na wschód przez rynek, w kierunku świątyni Hermes; ta droga ma około 400 stóp szerokości i graniczy z drzewami sięgającymi nieba. (Historia, II.138).,

mieszkańcy Egiptu przyjeżdżali co roku na wielki festiwal Bastet w Bubastis, który był jednym z najbardziej wystawnych i popularnych wydarzeń Roku. Geraldine Pinch, powołując się na Herodota, twierdzi: „kobiety zostały uwolnione od wszelkich ograniczeń podczas corocznego festiwalu w Bubastis. Świętowali święto bogini pijąc, tańcząc, tworząc muzykę i pokazując swoje genitalia” (116). To” podnoszenie spódnic ” przez kobiety, opisane przez Herodota, miało tyle wspólnego z wolnością od ograniczeń społecznych, co z płodnością związaną z boginią., Podobnie jak w przypadku wielu innych festiwali w Egipcie, święto Basteta było czasem odrzucenia zahamowań, tak jak robią to współcześni biesiadnicy w Europie podczas Carnivale lub w Stanach Zjednoczonych podczas Mardi Gras. Herodot przedstawia żywy obraz ludzi podróżujących do Bubastis na festiwal:

Kiedy ludzie są w drodze do Bubastis, idą rzeką, dużą liczbę w każdej łodzi, mężczyźni i kobiety razem. Niektóre kobiety hałasują grzechotkami, inne grają na fletach, podczas gdy reszta kobiet i mężczyzn śpiewa i klaszcze., Kiedy podróżują rzeką do Bubastis, ilekroć zbliżają się do jakiegokolwiek innego miasta, przynoszą swoją łódź blisko brzegu; wtedy niektóre kobiety robią to, co powiedziałem, podczas gdy inne krzyczą kpiny z kobiet z miasta; Inne tańczą, a inne wstają i podnoszą spódnice. Robią to za każdym razem, gdy przychodzą obok dowolnego nadrzecznego miasta. Ale kiedy dotarli do Bubastis, robią święto z wielkimi poświęceniami, a więcej wina jest pijanych na tej uczcie niż w całym roku poza tym., Zwyczajem jest, aby mężczyźni i kobiety (ale nie Dzieci) gromadzili się tam do liczby siedemset tysięcy, jak mówią mieszkańcy tego miejsca (historie, Księga II.60).

chociaż Herodot twierdzi, że ten festiwal przewyższał wszystkich innych w wspaniałości i nadmiarze, w rzeczywistości było wiele festiwali celebrujących wielu bogów, którzy mogli twierdzić to samo. Popularność tej bogini sprawiła jednak, że jej celebracja zyskała szczególne znaczenie w kulturze egipskiej., W powyższym fragmencie Herodot zauważa, jak kobiety w Łodzi wyśmiewały się z tych na brzegu, co miało zachęcić je do porzucenia codziennych zadań i przyłączenia się do celebracji wielkiej bogini. Bastet, w rzeczywistości, był drugi po Isis w popularności i, po podróży przez Grecję do Rzymu, był równie popularny wśród Rzymian i poddanych późniejszego Cesarstwa Rzymskiego.

stała popularność Bastet

popularność Bastet wzrosła z jej roli obrońcy kobiet i gospodarstwa domowego. Jak zauważono, była tak popularna wśród mężczyzn jak kobiety, ponieważ każdy mężczyzna miał matkę, siostrę, dziewczynę, żonę lub córkę, która korzystała z opieki zapewnionej przez Bastet. Ponadto kobiety w Egipcie cieszyły się dużym szacunkiem i miały prawie równe prawa, co niemal gwarantowało boginię, która chroniła kobiety i przewodniczyła sekretom kobiet, szczególnie wysoką pozycję., Koty były również bardzo cenione w Egipcie, ponieważ utrzymywały domy wolne od szkodników (a więc kontrolowały choroby), chroniły uprawy przed niechcianymi zwierzętami i zapewniały swoim właścicielom dość bezobsługowe Towarzystwo. Jednym z najważniejszych aspektów Festiwalu Bastet było dostarczenie zmumifikowanych kotów do jej świątyni. Podczas wykopalisk w 1887 i 1889 roku znaleziono ponad 300 000 zmumifikowanych kotów., Wilkinson, komentując swoją powszechną popularność, pisze:

amulety kotów i miotów kociąt były popularnymi prezentami noworocznymi, a Imię Bastet było często wypisywane na małych ceremonialnych „kolbach noworocznych”, prawdopodobnie po to, aby przywołać boginię jako obdarzającą płodność, a ponieważ Bastet, podobnie jak inne boginie lwice, była postrzegana jako bóstwo opiekuńcze zdolne przeciwdziałać ciemniejszym siłom związanym z „dniami demonów” pod koniec roku.roku egipskiego., (178)

Bastet był tak popularny, że w 525 roku p. n. e., kiedy Kambyzes II z Persji najechał Egipt, wykorzystał boginię, aby zmusić Egipcjan do kapitulacji. Wiedząc o ich wielkiej miłości do zwierząt, a zwłaszcza kotów, kazał swoim żołnierzom namalować wizerunek Basteta na ich tarczach, a następnie uporządkował wszystkie zwierzęta, które można było znaleźć i poprowadził je przed armią w kierunku kluczowego miasta Pelusium. Egipcjanie odmówili walki z obawy przed skrzywdzeniem zwierząt i obrażeniem Bastet i w ten sposób poddali się., Historyk Polyaenus (II wiek n. e.) pisze, jak po swoim zwycięstwie, Cambyses II rzucił koty z worka w twarz Egipcjan z pogardą, że oddadzą swoje miasto dla zwierząt. Egipcjanie byli jednak niezrażeni czczeniem kota i czczeniem Bastet. Jej status jako jednego z najbardziej popularnych i silnych bóstw trwał przez resztę historii Egiptu, aż do epoki Cesarstwa Rzymskiego, aż, podobnie jak inni bogowie, została przyćmiona przez powstanie chrześcijaństwa.